Karaciğer Enzimleri Özellikleri ve Değerleri
20 Temmuz 2024

Karaciğer Enzimleri Özellikleri ve Değerleri

Karaciğer Enzimleri

Karaciğer enzimleri, karaciğerin sağlıklı bir şekilde çalıştığını gösteren biyokimyasal belirteçlerdir. Bu enzimlerin yüksek seviyeleri, karaciğerde oluşan hasarların bir belirtisi olabilir. Ancak bazı durumlarda, örneğin hamilelikte, karaciğer enzimlerinin yüksek çıkması normal kabul edilebilir. Karaciğerdeki hasarın ilk belirleyicisi, karaciğerdeki hücreler tarafından kana salınan enzimlerdir. Normal sağlıklı kişilerde bu enzimler karaciğerde depolanır. Fakat karaciğer hücrelerinde hasar oluşursa, bu enzimler kana karışır ve kan testleri ile tespit edilebilir.

Karaciğer hasarının belirlenmesi için, karaciğere özgü olan aminotransferaz enzimleri sıkça kullanılır. Bu enzimler aspartat aminotransferaz (AST - SGOT) ve alanin aminotransferaz (ALT - SGPT) olarak bilinir. Normalde hepatositlerde bulunurlar ve karaciğerde hasar oluştuğunda kana karışırlar.

Aminotransferazlar Ne İşe Yarar?

Bu enzimler hücre içindeki kimyasal reaksiyonları katalizler. Verici molekülden amino grubunu alıcı moleküle transfer ettikleri için bu isimle adlandırılmışlardır. AST (SGOT) ve ALT (SGPT) aynı enzimleri ifade eder. AST (SGOT), karaciğer, beyin, kas, ve böbrek gibi farklı dokularda bulunur. Bu dokulardaki hasar sonucunda, enzimin kandaki seviyelerinde yükselme oluşur. Bu yüzden AST (SGOT) değerindeki yükselme sadece karaciğere özgü değildir. ALT (SGPT) enzimi ise daha çok karaciğere özgüdür. Bu enzim karaciğer dışında da bulunsa, karaciğerde konsantre edildiğinden yükselmesi karaciğerdeki hasarı ifade eder. Bu enzimlerin değeri serumdan ölçülür.

AST (SGOT) normal seviyesi: 5-40 U/L.

ALT (SGPT) normal seviyesi: 7-56 U/L.

ALT ve AST Seviyesinin Artışı Neyi İfade Eder?

Bu enzimlerin seviyesi karaciğer hasarının göstergesi olarak değerlendirilse de bu mutlaka karaciğer hasarını göstermez. Enzim seviyelerindeki yükselme hastanın genel durumu ile birlikte değerlendirilmelidir. Bu değerlerdeki yükselme ile karaciğer hasarının derecesini belirlemek doğru değildir. Örneğin, akut viral Hepatit A hastalarının AST ve ALT değerleri çok yüksek olsa da, karaciğerde hasar olmadan iyileşme sağlanabilir. Kronik Hepatit C hastalarında AST ve ALT düzeyleri düşük olmasına rağmen, karaciğerde yüksek seviyede hasar oluşabilir. Kronik karaciğer yetmezliğinde hastalarda siroz gelişebilir.

Karaciğerdeki Hangi Hastalıklar AST ve ALT Düzeylerini Yükseltir?

Kişide yaygın nekroz, yani çok sayıda karaciğer hücresinin ölmesi halinde kanda AST ve ALT seviyelerinde yükselme olur. Akut viral hepatitlerde, karaciğer toksisitesi olan ilaçların kullanımı, kardiyovasküler kollaps hallerinde karaciğer hücreleri hasar gördüğünden, enzimlerin seviyesinde yükselme görülür. Sağlıklı kişilerde bile enzimler hafif düzeyde yükselebilir. Bu yükseklik normal seviyelerin iki katını aşmaz. Bunun sebebi genellikle alkol kullanımıdır. Ayrıca şeker hastalığı, aşırı kiloda karaciğer yağlanmasına sebep olabilir. Kronik Hepatit C hastası olan kişilerde de enzimlerin seviyelerinde biraz yükselme olabilir.

AST ve ALT Seviyelerini Yükselten İlaçlar Nelerdir?

Ağrı kesiciler, psikotik ilaçlar, kolesterol düşüren ilaçlar, antibiyotikler, kardiyovasküler ilaçlar, trisiklik antidepresanlar karaciğer enzimlerinde yükselmeye neden olabilir. Bu tür yükselmeler ilaçların bırakılmasıyla beraber en fazla birkaç ay içinde normal seviyelerine geri döner.

Düşük AST ve ALT Seviyeleri Nasıl Tedavi Edilir?

Sağlıklı kişilerdeki enzim yüksekliği araştırılmalıdır. Kişilerdeki enzim yüksekliğine neden olacak risk faktörleri değerlendirilir. Enzimlerin yüksekliği karaciğerdeki hastalık hakkında bazı fikirler verebilir. Alkol kullanımından kaynaklanan değerlerde AST 300 U/L altında, ALT seviyesi 100 U/L altında olur. Akut viral hepatitlerde bu değerler çok yükselir. Alkol ya da ilaçla yükselen değerler bunların bırakılmasıyla normal seviyelerine iner. Obezite kaynaklı yükselmelerde kilonun %5-10 arasında verilmesi halinde enzimler normal seviyelerine inebilir. Bunlara rağmen enzimlerde düşüş olmazsa, yapılacak testlerle karaciğer hastalıkları belirlenir. Bunlara uygun tedavilerin uygulanmasıyla enzimlerin seviyesinin düşmesi sağlanır.

AST ve ALT Dışında Başka Karaciğer Enzimleri Var mı?

Karaciğer için spesifik olan diğer enzimler arasında GGT (Gama glutamil transpeptidaz) ve 5-nükleotidaz bulunur.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Karaciğer Nasıl Temizlenir

Karaciğer Nasıl Temizlenir

Karaciğerin Özellikleri

Karaciğerin Özellikleri

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Karaciğer Kisti Belirtileri ve Tedavisi

Karaciğer Kisti Belirtileri ve Tedavisi

Karaciğer Dostu Yiyecekler

Karaciğer Dostu Yiyecekler

2 Derece Karaciğer Yağlanması

2 Derece Karaciğer Yağlanması

Karaciğer Yağlanması Bitkisel Tedavi

Karaciğer Yağlanması Bitkisel Tedavi

Alkol Karaciğeri Yağlandırıyor

Alkol Karaciğeri Yağlandırıyor