Karaciğer, karnın üst sağ tarafında bulunan ve oldukça büyük bir organdır. Kanın filtrelenmesi ve sindirime yardımcı olması için safra üretiminin yapılması karaciğerin temel görevleridir. Çeşitli etkenlerden dolayı karaciğerde kitle ya da kitleler meydana gelebilir. Bu oluşumlar içi sıvı dolu kistler, kan damarlarında büyüme, iyi ya da kötü huylu tümörlerden olabilir.

Diğer organlarda olduğu gibi karaciğerde de kist oluşumları olabilir. Ancak karaciğerde daha sık görülür ve içlerinde sıvı bulunabilir. Kişilerin yaşı ilerledikçe, kistlerin sayılarında artış olur. Teşhis edilmesi için, sadece görüntüleme yöntemlerinin kullanılması yeterlidir. Toplumda %5 oranında etkili olmaktadır. Genellikle herhangi bir belirti vermeden oluşurlar. Başka bir tetkik sırasında tesadüfen belirlenirler.

Karaciğerdeki kitlelerin ana sebeplerinden birisi olan hemanjiom, kan damarlarında anormal şekildeki büyümeden kaynaklanır. Bu vücutta diğer organlarda, ciltte doğum lekesi olarak meydana gelebilir. Kadınlarda sıkça görülen kavernöz hemanjiom, başka belirtiler vermezse tedavi edilmesine gerek bulunmamaktadır. Bu tür kitleler genellikle tesadüfen tespit edilir. Ancak büyüme yaptıklarında ve subkapsüler hemanjiomlar bazı belirtiler verir. Bunların arasında karnın sağ üst kısmında ağrı, yemeğin az yenmesiyle bile dolgunluk hissi, iştahsızlık, bulantı ve kusma, ateş, kansızlık, zayıflama gibi etkiler bulunur. Bunların oluşma sebebi genellikle belirlenemez. Ancak doğuştan itibaren oldukları düşünülmektedir. Genellikle 5 cm çapında damar yumağı şeklinde olsalar da 20 cm'ye kadar büyüme gösterebilirler. Bazen birden fazla sayıda olabilirler. Kadınlarda erkeklere göre 3-5 kat daha fazla görülür. En çok etkili oldukları yaşlar 30-50 yaş arasıdır. Özellikle hamilelik döneminde büyüme gösterebilirler. Östrojen alımı da büyümelerinde etkilidir.

Bunlar arasında en fazla görülenler hepatik adenomlar ve fokal nodüler hiperplazilerdir. Doğum kontrol hapını düzenli kullanan kadınlarda hepatik adenom çok sık görülmektedir. Özellikle 15-45 yaş arası hastalarda daha fazla etkili olur. Hastaların bir kısmında karın ağrısına sebep olabilir. Bunların kansere dönüşmesi, iç kanama yapması ya da çatlaması halinde cerrahi müdahale ile alınması gündeme gelir. Fokal nodüler hiperplazi yine kadınları daha fazla etkilemektedir. 30-40 yaş arası hastalarda daha fazla görülür. Karaciğer hemanjiomundan sonra, karaciğerde en fazla görülen kitleler arasındadırlar. Bunlarda cerrahi müdahaleye genellikle gerek duyulmaz. Bu oluşumlar genellikle farklı amaçlarla yapılan radyolojik tetkiklerde tesadüfen belirlenebilir. %80-95 oranında tek olarak karaciğerde bulunabilirler. Daha az oranda birden fazla sayıda bulunabilirler.

Bazı enfeksiyonlarda karaciğerde kitle meydana gelebilir. Çok hücreli bir parazit olan amip kesesi karın ağrısına ve ateşe neden olur. Bunlar piyojenik apseler olarak tanımlanan bulaşıcı bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle meydana gelebilir.

Karaciğer, metastatik kanser hücrelerinin büyümesi için en uygun organdır. Ayrıca diğer organlarda üremiş olan kanser hücrelerinin bir araya toplandığı, kitle oluşturduğu bir bölgedir. Karaciğer hücreleri de hepatokarsinom adındaki kanserli tümörleri oluşturabilirler. Safra kanalı hücrelerinin oluşturduğu kanser, kolanjiyokarsinom olarak tanımlanır.

Karaciğerde kitlelerin belirtileri şunlar olabilir:

Karaciğerde kitlelerin tanısı genellikle görüntüleme yöntemleri ile konur. Ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi yöntemler kullanılır. Tedavi ise kitlenin türüne ve büyüklüğüne bağlı olarak değişir. İyi huylu kitleler genellikle izlenir ve semptom vermedikçe tedavi edilmez. Kötü huylu kitlelerde ise cerrahi müdahale, kemoterapi veya radyoterapi gibi yöntemler kullanılabilir.

Karaciğerde kitleler çeşitli nedenlerle oluşabilir ve farklı türlerde olabilir. Bu nedenle, belirtiler ortaya çıktığında veya rutin kontroller sırasında tespit edildiğinde, detaylı bir değerlendirme ve uygun tedavi planı yapılması önemlidir. Erken tanı ve tedavi, hastalığın seyrini olumlu yönde etkileyebilir.